Papova virus (HaPV) artikel
[quote="Gabriëlle"][b]HaPV (Papova virus) bij de Syrische hamster[/b]Recent is onder hamstereigenaren onrust ontstaan vanwege de import van een aantal uit Zweden afkomstige hamsters op het Knagerfestijn van mei 2005 te Barneveld. Een Zweedse keurmeester/ fokker voor de Syrische hamsters heeft deze dieren op aanvraag van een aantal Nederlandse fokkers uit Zweden meegenomen. Zo’n 15 Zweedse Syrische hamsters wisselden van eigenaar. Paniek ontstond echter aan het einde van de showdag. De organisator van de show vertelde toen dat er in Zweden momenteel een zeer besmettelijk virus heerst onder de Syrische hamsters; het Hamster Polyoma Virus, HaPV tegenwoordig HaPyV genoemd, vanwege de bekendheid houden we HaPV aan. In de volksmond is het meer bekend onder de naam Papova. Helaas was dit door de fokker niet gemeld. Bij thuiskomst zijn meerdere eigenaren meteen begonnen aan een zoektocht naar informatie over dit virus. Ook moesten alle eigenaren van deze Zweedse hamsters worden achterhaald. En werd er contact opgenomen met meerdere personen uit Zweden, echter er werd zeer weinig informatie losgelaten.
In dit stuk gaan we verder op het virus in. We geven uitgebreide informatie over wat het virus nu eigenlijk is, welke ziekteverschijnselen het veroorzaakt, hoe het zich verspreidt, en vooral, wat we er aan kunnen doen.
[b]Het virus [/b]
HaPV is een virus dat voorkomt bij de Syrische en de Europese hamster. Het behoort tot een familie van virussen (Papovavirussen) die bij veel verschillende diersoorten voorkomen en onder andere wratten en tumoren veroorzaken. HaPV heeft een zeer lange incubatietijd; dit is de tijd die verstrijkt tussen het moment dat het dier besmet raakt met het virus, en het moment dat er voor het eerst verschijnselen van de ziekte aan het dier te zien zijn. Bij HaPV zijn de verschillende wetenschappelijke artikelen verdeeld over de precieze duur van de periode tussen infectie en de eerste verschijnselen. De incubatietijd kan oplopen tot 30 weken, maar ook kortere periodes worden genoemd.
[b]De symptomen[/b]
Besmetting met dit virus kan twee verschillende verschijningsvormen geven.
Om de beide vormen te begrijpen is het belangrijk te weten dat als een dier met een virus besmet raakt, er antilichamen worden gemaakt in het bloed. Dit zijn afweerstoffen tegen het virus. Bij HaPV gebeurt dit ook, alleen kunnen deze antilichamen het virus niet overwinnen, de hamster blijft dus besmet. Als een dier vervolgens jongen krijgt, worden deze antilichamen via de baarmoeder en via de eerste melk (biest) aan de jongen doorgegeven.
Als een hamster op volwassen leeftijd besmet wordt, of als een jong hamstertje dat al antilichamen heeft, met het virus in contact komt, ontstaat de eerste verschijningsvorm. Hierbij loopt de incubatietijd op tot 30 weken. De ziekte begint met wratachtige knobbeltjes (huidtumoren) onder de kin of in de nek. [url=http://www.lupunegrus.net/fairyland/kuvat/uutis/papova.jpg]Let op: foto van een hamster overleden aan het virus met zichtbare knobbels aan de kin.[/url] Vervolgens zullen de knobbeltjes zich gaan uitbreiden. Ook onder de buik en bij het bekje kunnen knobbeltjes ontstaan. Deze knobbeltjes kunnen ook gaan zweren. Hamsters met deze verschijningsvorm scheiden zeer veel levend virus uit en zijn dus het meest besmettelijk!
Deze vorm is erg verraderlijk: tijdens de incubatietijd is er niets afwijkends aan de hamster te merken. Hij groeit goed, ziet er goed uit en lijkt volkomen gezond te zijn. Toch is hij besmet met het virus, en kan hij het al wel overdragen op andere hamsters!
Een jonge hamster (tot ongeveer 4 weken) die nog geen antilichamen heeft en met het virus in contact komt, ontwikkelt een veel ernstiger vorm van de ziekte. Bij deze dieren ontstaan binnen 4 tot 8 weken meerdere tumoren in de buik. Deze tumoren ontstaan in diverse organen. De hamster wordt mager en groeit slecht. Bij onderzoek zijn in de buik meerdere knobbels te voelen. Vrijwel al deze dieren sterven op zeer jonge leeftijd. Deze dieren scheiden vrijwel geen levend virus uit.
Er is geen medicijn voor HaPV, beide ziektebeelden zijn ongeneeslijk.
[b]De verspreiding en maatregelen ter voorkoming van[/b]
Ook de verspreiding van het virus hangt af van de verschijningsvorm. Zoals hierboven al gezegd scheiden hamsters met de huidvorm zeer veel virus uit, ook al voordat ze verschijnselen van ziekte vertonen! Het virus wordt voornamelijk met de urine en de keutels uitgescheiden. Verder zijn er aanwijzingen dat ook huidschilfers een rol spelen bij de verspreiding, in ieder geval als de hamster al huidtumoren heeft. Hamsters met de vorm waarbij tumoren in de buik ontstaan scheiden nauwelijks levend virus uit.
Verspreiding van het virus gaat via direct contact met een besmette hamster, maar ook via de handen, gebruiksvoorwerpen (denk ook aan het keurplankje!) en bijvoorbeeld besmette bodembedekking. Ook onder de schoenen kan het virus verspreid worden.
Het virus kan zeer goed en lang (in elk geval maanden) buiten de hamster overleven. Ook kan het virus niet bestreden worden met de gangbare desinfectiemiddelen (chloor, alcohol,
Dettol). Om het virus effectief te bestrijden zijn speciale antivirus-middelen nodig, zoals Virkon en Parvotech en andere vergelijkbare middelen.
Het allerbeste is natuurlijk om te voorkomen dat je een besmet dier binnen haalt. Om dit te voorkomen is het belangrijk goed navraag te doen voordat je een hamster uit het buitenland koopt. Ook een bezoek aan een (mogelijk) besmette fokker brengt behoorlijke risico’s met zich mee, omdat het virus via de handen of bijvoorbeeld schoeisel meegebracht kan worden naar de eigen hamstery.
Als het virus eenmaal een hamstery is binnengekomen, is er zoals boven al gezegd geen medicijn. De belangrijkste maatregel is dan een goede quarantaine. Het is daarbij van zeer groot belang dat deze quarantaine op de juiste manier en strikt wordt uitgevoerd. Dat betekent dat alle aanwezige hamsters gedurende de hele quarantaine tijd (30 weken) binnen de hamstery moeten blijven. Verder mag er geen contact zijn met andere hamsters van buiten. (Wat erin is er niet meer uit!) Denk ook aan verspreiding via kleding, schoeisel etc, vooral bij het bezoeken van shows, bijeenkomsten of andere fokkers.
Miriam is gaan zoeken naar mogelijkheden om besmette hamsters, nog voor ze verschijnselen vertonen, te testen en kwam daarbij op een test voor het Murine Polyoma Virus (het Papova virus bij de muis). Deze test was het meest geschikt voor het doel, omdat de beide virussen zeer sterk verwant zijn. Inmiddels is een groot deel van de Zweden getest, bij deze dieren is geen besmetting aangetoond. Omdat het een muizentest is, kan niet gezegd worden dat de dieren die volgens de test het virus niet hebben, ook daadwerkelijk met 100% zekerheid vrij zijn. Er is namelijk nog geen wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid van deze test bij de hamster. Het is dan ook niet mogelijk dieren echt virus vrij te verklaren. Door de opzet van de test kan bij een positieve (besmette) uitslag wel met grote zekerheid gesteld worden dat de hamster ook echt besmet is.
Als een hamstery besmet is gebleken zijn er nog maar weinig opties. De ene optie is alle hamsters in permanente quarantaine houden tot het laatste dier overleden is. De andere is de minst prettige maar wel de verstandigste optie, namelijk alle hamsters te laten inslapen. Hierna moeten dan alle kooien en materialen gedesinfecteerd worden met een antiviraal middel. Ook vloeren en muren moeten worden meegenomen in deze desinfectie. Materialen die niet te desinfecteren zijn moeten weggedaan worden. Vervolgens kan, na een tijd leegstand, de hamstery met nieuwe hamsters opnieuw worden opgestart.
[b]Tot slot[/b]
Duidelijk mag zijn dat HaPV een virus is dat zeer besmettelijk is, en dat insleep van dit virus in de hamsterpopulatie zeer ernstige gevolgen kan hebben. Dit wordt ook duidelijk als je kijkt naar de situatie in Denemarken en Zweden. In beide landen is de infectie inmiddels al wijd verspreid, zodat een effectieve bestrijding haast niet meer te doen is. In Zweden worden dan ook helemaal geen shows meer gehouden voor Syrische hamsters, dit voor misschien wel jaren.
Als we in Nederland een dergelijk doemscenario willen voorkomen is het van groot belang dat er goed wordt samengewerkt en dat de quarantaine serieus genomen wordt, anders is bij voorbaat de strijd al verloren!
Drs. Miriam Kool en Gabriëlle Schouten
Voor verdere vragen kunt u contact opnemen met Drs. Miriam Kool (hamsterpapova@hotmail.com).
[size=9px]Voor dit stuk zijn de volgende boeken en publicaties gebruikt als informatie bron:
Polyomavirus infection in hamsters and trichepitheliomas/ vutaneous adnexal tumours - A.P.Foster et al - Veterinary record 151 (2002) p. 13-17
Hamster polyomavirus infection in a pet Syrian hamster (Mesocricetus auratus) - J.H. Simmons et al – Veterinary pathology 38 (2001) 41-446
Laboratory animal medicine - James G Fox et al – uitgeverij Elsevier science 2002, 2nd edition
Ferrets, rabbits and rodents- clinical medicine and surgery – Katherine E. Queensberry en James W. Carpenter- uitgeverij Saunders 2nd edition 2004
Diseases of small domestic rodents- V.C.G. Richardson- uitgeverij Blackwell 2nd edition 2003[/size][/quote]